Persbericht
De stichting Fonds Verantwoord Scheiden (sFVS), voorheen de Stichting Organisatie Gescheiden Mensen (SOGM)wordt opgeheven. Hierbij een terugblik, een verantwoording en een oproep.
Oprichting.
De SOGM is in 1969 opgericht om het alimentatieleed rond echtscheidingen dragelijker te maken. Toen nog Stichting Organisatie Gescheiden Mannen geheten. Aanleiding was het regeringsbesluit om de schuldvraag uit de rechtsafhandeling te halen. Dat gaf een enorme schok. In de praktijk betekende dit dat de man, als kostwinner, aan de ex-vrouw 70 % van zijn loon boven het bestaansminimum levenslang zou moeten afstaan. Dit werd als een zeer onrechtvaardige vorm van horigheid ervaren: Je moest werken zonder over een groot deel van je verdiende geld te kunnen beschikken. Hieraan viel niet te ontsnappen, ook al lag de schuld of het initiatief bij de ex-vrouw, of had ze allang een nieuwe partner, waar ze dan om strategische redenen niet wettelijk mee trouwde. Voor lage inkomens was het voor beide scheidende partijen kommer en kwel, maar zij konden terugvallen op een bijstandsuitkering. Bij midden en hogere inkomens was meestal de man de grote verliezer. Hij had geen partner meer, verloor een groot deel van zijn inkomen, moest uit de woning en verloor de omgang met de kinderen. Er bestond namelijk nog geen omgangsregeling. Voor de ex-vrouw was alimentatie soms een wraakmiddel, vanuit de gedachte: “Ik zal hem een poot uittrekken ook.” Op zijn minst remde het haar om een eigen inkomen te verwerven, of te hertrouwen, uit angst de alimentatie te verliezen. 79 % van de echtscheidingen wordt aangevraagd door de vrouw, omdat zij haar kinderen toch niet kwijt raakt en een gratis inkomen houdt. Zonder deze voorzieningen zou dat volgens berekening terugvallen naar 32%. (2017 dr Brinig)
In gevallen dat de gescheiden man hertrouwde had ook zijn nieuwe echtgenote en zo het nieuwe gezin last van zijn alimentatieplicht. De naam werd daarom al spoedig veranderd in Stichting Organisatie Gescheiden Mensen. Men wilde niet langer een plicht die duurde tot de dood erop volgde, maar een redelijke overgangstermijn met een geleidelijke afbouw. De jaarlijkse indexering stond hier echter haaks op. Door de emancipatie en maatschappelijke ontwikkelingen leek een overgangstermijn van vijf jaar reëel.
Acties.
Mede dankzij een actief secretariaat, dicht bij de regering in Den Haag, dat door mevrouw Weber-Prins werd geleid en het gezaghebbende kwartaalblad ‘Uit Balans’, onder redactie van Peter Noorland, was de SOGM voor veel Kamerfracties een belangrijke gesprekspartner.
De SOGM beschikte daarnaast over een landelijk dekkend netwerk van vertrouwenspersonen en vele duizenden donateurs.
Wat het moeilijk maakte was dat we met verschillende ministeries, twee Kamers en heel veel fracties te maken hadden. Helemaal complex werd het toen de regering niet meer met afzonderlijke organisaties wilde overleggen en daarom alle organisaties bij elkaar veegde in het ‘Platform voor Samenwerkende Organisaties voor Jeugdzorg en Familierecht’. Door grote verschillen en tegenstellingen in belangen werd dit, zeker in de beginperiode, een tandeloze, bureaucratische moloch. De SOGM heeft daarom geprobeerd om toch de directe kontakten weer te herstellen.
Pas in juli 1994 stemde eindelijk ook de Eerste Kamer in met een limitering van de partneralimentatie tot 12 jaar voor nieuwe scheidingen en 15 jaar voor bestaande met bovendien een mogelijkheid voor verlenging. Voor de SOGM was dit nog steeds niet aanvaardbaar. Men wilde een overgangsregeling van maximaal 5 jaar. Het bleek echter dat de kamers na 25 jaar gesteggel zich neerlegden bij de nieuwe wetgeving en dat niet weer wilden openbreken. Dit had zijn neerslag op de motivatie van het bestuur van de SOGM. Vele bestuursleden vertrokken en begunstigers haakten af.
Koerswijziging
In maart 2005 werden de naam en doelstelling van de stichting daarom gewijzigd. De nieuwe naam werd “Stichting Fonds Verantwoord Scheiden” De nog aanwezige gelden van de donateurs werden door dit fonds aangewend om organisaties te ondersteunen die aansloten bij de doelstellingen van de SOGM: een alimentatieverplichting tot maximaal 5 jaar, maar vooral de dejuridisering van het echtscheidingsproces werd een speerpunt.
De overheid kijkt nog steeds weg.
Trouwen voor de wet geschiedt meestal nog steeds feestelijk in een mooie zaal en een romantische sfeer, terwijl het feitelijk om een zwaar juridisch contract gaat. De ambtenaar, die dit begeleidt, is in geen velde of wege te bekennen als het mis gaat. Men laat het over aan rechters en advocaten. De aanvankelijke goede wil van beide partijen verandert in veel gevallen hierdoor in een verbeten juridische strijd waarvan iedereen, behalve de advocatuur, de dupe wordt.
In de visie van het Fonds Verantwoord Scheiden dient de overheid, die het huwelijkscontract sluit, ook verantwoordelijkheid te nemen als dit contract niet langer uitvoerbaar is. In deze visie dient de trouwambtenaar tevens scheidingsambtenaar te zijn. Dit naar Deens voorbeeld. Een echtpaar met scheidingplannen meldt zich daar bij deze ambtenaar. Deze kijkt eerst of een verzoening haalbaar is. Er kan bijvoorbeeld bemiddeling of een relatietherapie aangeboden worden. Mocht het toch tot een scheiding komen, dan is het uitgangspunt dat beiden in gelijke mate verantwoordelijk blijven voor de opvoeding en verzorging van de kinderen en voor het verwerven van een inkomen. Alle partijen, maar vooral de kinderen varen hier wel bij.
Slechts in minder dan 4% van de gevallen komt men er met de ambtenaar niet uit en wordt er alsnog een rechter ingeschakeld.
Resultaat
Vanaf 2010 kwam de discussie over verdere terugdringing van de alimentatieduur weer op gang. De oorspronkelijke doelstelling van de SOGM is uiteindelijk bereikt: in 2020 is besloten dat de alimentatieplicht wettelijk beperkt is tot 5 jaar, of zoveel langer tot het jongste kind de twaalfjarige leeftijd heeft bereikt. Per 1-1-2021 is deze regeling wettelijk van kracht geworden. Daarom is nu besloten de Stichting op te heffen. Het dejuridiseren van de echtscheiding zal echter nog een lange weg te gaan hebben en we nodigen mensen en organisaties van harte uit dit actiepunt over te nemen.
Lang hebben we getracht stichtingen e.d. te bewegen om met concrete plannen te komen voor werkzame projecten in de sfeer van de doelstelling van de Stichting Fonds Verantwoord Scheiden. De afgelopen jaren heeft ons fonds het merendeel van de gelden geschonken aan Stichtingen, die de opvoeding en het welzijn van kinderen van gescheiden ouders ondersteunen. Om praktische redenen hebben we voor een aantal stichtingen ook wezen van door aids overleden ouders als doelgroep geaccepteerd.
Met een gift van € 10.000,00 aan de Stichting CHILD werden 125 leerlingen van basis- en voortgezet onderwijs in Tanzania voor een jaar voorzien van schoolboeken, schooluniform en een dagelijkse maaltijd.
In augustus 2020 hebben we de Stichting Rural Relief & Development Foundation
geholpen met een bijdrage van € 10.000,00 voor zeer concrete projecten in India.
Met een bedrag van € 10.044,00 ondersteunde het FVS in 2017 en 2018 het werk van de Stichting “Jonge Helden”. Dat sprak ons aan, omdat zij basisschool- en V.O.leerlingen én hun gescheiden ouders helpen bij het verwerken van verdriet als gevolg van scheidingen.
Het “VaderKenniscentrum” ontving een bijdrage van €2.500,00 en de Stichting “Villa Pinedo” ondersteunden we tenslotte met € 3.500,00.
We hebben er zorgvuldig op toegezien dat alle giften verantwoord zijn verstrekt.
Ter info:
www.stichtingCHILD.nl
www.RRDF.nl
www.Jongehelden.nl
www.VillaPinedo.nl
Wij danken alle voormalige donateurs voor het in ons gestelde vertrouwen.
Namens de Stichting Fonds Verantwoord Scheiden,
drs. Thom Langerak
(voorzitter)
thomlangerak@hotmail.com
https://stichting-fonds-verantwoord-scheiden.jouwweb.nl